Door Amref-project Leren voor Leven zijn 1.500 verlos- en verpleegkundigen in Zambia voorbereid op een succesvolle loopbaan in de zorg. Een van hen is Theresa Mutalisha, die een kraamafdeling leidt in een ziekenhuis in Ndola. “Het is van het grootste belang dat meer vrouwen zich tijdens hun zwangerschap goed laten begeleiden.”
In de kraamafdeling van het ziekenhuis van de Zambiaanse stad Ndola is het een drukte van belang. De wachtruimte zit vol zwangere vrouwen die komen voor hun prenatale afspraken. Anderen houden hun baby’s op schoot; zij zijn gekomen om te checken of alles goed gaat.
In de verloskamers werken bevallende vrouwen zich ondertussen in het zweet, onder begeleiding van professionals uit het team van Theresa Mutalisha. Zij heeft vandaag de verantwoordelijkheid over de afdeling, en ze werkt hard mee om elke vrouw een zo goed mogelijke zwangerschap en bevalling te bezorgen.
Diploma
Vanzelf gaat dat niet: het aantal zorgverleners is beperkt, dus de werkdruk ligt hoog. Toch is de situatie beter dan het was: Theresa is één van de 1.500 verlos- en verpleegkundigen die werden getraind in ons project Leren voor Leven, dat eind 2023 afliep. Daardoor vergrootte ze haar kennis van verloskunde en zorg voor pasgeborenen, en kon ze haar diploma behouden. Dat laatste was niet vanzelfsprekend, want de overheid in Zambia stelt nieuwe kwaliteitseisen aan zorgpersoneel.
-min774x-75.jpg)
“Ik kan levens redden, en dat maakt me erg gelukkig”, zegt Theresa. “Er zijn momenten waarop we in de verloskamer een noodsituatie hebben, waarbij een patiënt in snel tempo achteruitgaat. Ik weet dat ik nu de kennis en vaardigheden heb om zo iemand te helpen. Zoals laatst, toen ik een vrouw begeleidde die tijdens haar bevalling heel veel bloed verloor. Ik wist haar te stabiliseren, en uiteindelijk heeft ze een gezond kindje op de wereld gezet.”
Gebroken hart
Niet altijd loopt een noodgeval zo goed af. “Kort geleden nog werd er een vrouw binnengebracht die moest bevallen. Ze vertelde dat ze zich zorgen maakte, omdat ze haar kindje al een tijd niet had voelen bewegen. Waar ik toen bang voor was, gebeurde: haar baby kwam dood ter wereld. Dat brak mijn hart. Want hoe vertel je een moeder die negen maanden op haar kind heeft gewacht waarom het niet huilt? Dat is zó moeilijk.”
Extra pijnlijk is dat de dood van deze baby, net als die van veel andere kinderen en moeders, waarschijnlijk te voorkomen was geweest. “In Zambia zijn controles tijdens de zwangerschap nog zeker geen standaard”, zegt Theresa. “We merken complicaties daardoor vaak pas op tijdens de bevalling. En dan is het soms te laat. Daarom is het van het grootste belang dat meer vrouwen zich goed laten begeleiden.”
Dat gebrek aan begeleiding komt vooral door het gebrek aan verloskundigen. Om het in cijfers uit te drukken: Nederland telt 11,3 verpleeg- en verloskundigen per 1.000 inwoners, Zambia 1,9. Daarnaast zijn veel vrouwen simpelweg niet gewend aan goede verloskundige zorg, en terughoudend in het zoeken naar hulp.
Vertrouwen
“Ik glimlach daarom altijd tegen mijn patiënten, spreek geen oordeel uit en behandel iedereen met respect”, zegt Theresa. “Vooral voor jongere vrouwen is dat erg belangrijk. Het zorgt ervoor dat ze mij durven te vertellen wat ze soms zelfs met hun familie niet delen. Over wat ze voelen, waar ze onzeker over zijn. In elke behandeling is die informatie goud waard.”
Zorg jij voor meer zorgverleners?
Het tekort aan medisch personeel is de grootste bedreiging voor de gezondheid van mensen. In Afrika is op dit moment de nood het hoogst. Zonder zorgverleners is er geen zorg. Zorg jij voor meer zorgverleners in Afrika?
