Het huis van Jane in Samai, in het zuiden van Kenia, ligt recht tegenover de Kilimanjaro, de hoogste berg van Afrika. Haar manyatta, een omheinde nederzetting, wordt omringd door uitgestrekte bushgebieden en droge rivierbeddingen, en elke dag komen zij en haar familie in contact met wilde dieren die door deze uitgestrektheid zwerven.
Jane groeide op met het uitzicht op die grote berg in de verte, die bijna als een beschermer voor haar volk, de Masai, staat. Op mooie dagen maken de wolken plaats om de met ijs bedekte top te onthullen, wat een adembenemend uitzicht biedt. Maar beneden, aan de voet van de berg, groeien meisjes op in een grimmige realiteit: hun kans op een goede toekomst wordt bedreigd door het ritueel van besnijdenis.
In Jane’s gemeenschap is meisjesbesnijdenis de laatste stap in de voorbereiding op het huwelijk. De ingreep is niet alleen extreem pijnlijk, maar brengt ook veel risico’s met zich mee. Het gaat daarbij om hevig bloedverlies en infecties, regelmatig met de dood als gevolg, psychologisch trauma en complicaties tijdens de zwangerschap en bevalling. Na hun besnijdenis worden meisjes meestal van school gehaald, waarna ze trouwen en snel kinderen krijgen.
Getuige
Als 7-jarig meisje was Jane getuige van de besnijdenis van haar grote zus, met wie ze een innige band had. Het staat in haar geheugen gegrift, vertelt ze, hoe ze met bonzend hart toekeek terwijl oudere vrouwen haar zus vasthielden, met een doek over haar mond. “Ondanks dat krijste ze het uit van de pijn, waarna ze bewusteloos raakte. Ik was geschokt. En ik voelde een enorm verdriet, omdat ik wist dat ik mijn zus nooit meer zou terugkrijgen. Als ze het al overleefde, zou ze uitgehuwelijkt worden.”
Ze wist bovendien dat ze die middag haar eigen toekomst had gezien: vroeger of later zou dit ritueel ook het einde van háár kindertijd betekenen.
“Ik moet soms nog huilen als ik denk aan de nacht na die besnijdenis. Ik was zó bang. Dat mijn zus dood zou gaan. Dat ík dood zou gaan, als het mijn beurt was. Want ik wist dat mijn familie me ooit zou dwingen om ook meisjesbesnijdenis te ondergaan.”
Toen ze dertien jaar oud was, brak die gevreesde dag aan. “De vrouwen kwamen, ze hadden een touw en een scheermesje bij zich.” Dus rende ze weg. “Ik wist niet eens waar naartoe, want iedereen die ik kende, wilde dat ik uitgehuwelijkt zou worden. Dat was enorm beangstigend. Maar thuis blijven was geen optie meer.”
Tocht door de savanne
Uiteindelijk liep Jane meer dan zestig kilometer door de savanne, tot ze bij een school terecht kwam waar een deel van de meisjes tijdens schoolweken verblijft. De directeur ving haar op, en zorgde ervoor dat ze bij A Nice Place terecht kwam. Daar vond ze een veilig heenkomen, en kwam ze in contact met Amref.
“Ik leerde dat een besnijdenis geen enkel nut of voordeel heeft. En dat er zoiets bestaat als het alternatieve ritueel, waardoor meisjes de overgang naar volwassenheid kunnen maken zonder dat er een verminking aan te pas komt.”
-min774x-75.jpg)
Het duurde even voor ze genoeg moed kon verzamelen, maar na een tijdje keerde Jane terug naar huis om haar familie te overtuigen. “Dat was moeilijk, kan ik je vertellen. Toch was ik niet bereid om toe te geven. Niet voor mezelf, maar vooral niet voor mijn jongere zus. Ik vertelde alles wat ik had geleerd, over de risico’s, de pijn. En dat raakte mijn vader. Hij besloot dat hij zijn kinderen niet meer zou dwingen. En hij noemde me een ‘veroveraar’.”
Op eigen benen
Bij A Nice Place volgde Jane een opleiding tot 'champion'; ze leerde hier om met Masai-leiders, gezinnen, besnijdsters en meisjes te praten over de risico's van de ingreep. Ook staat ze tegenwoordig regelmatig voor de klas, waar ze haar verhaal vertelt en uitlegt hoe schadelijk een besnijdenis is. “Zonder die training had ik dat nooit gekund of gedurfd. Ik ben erg blij dat ik die kans kreeg. Op deze manier kan ik iets terug doen voor mijn gemeenschap. Want als meisjesbesnijdenis stopt, zal onze toekomst beter zijn. Dan hoeven we niet meer jong te trouwen, kunnen we onze school afmaken en op eigen benen staan.”
Stop meisjesbesnijdenis
Vind jij ook dat meisjesbesnijdenis zo snel mogelijk de wereld uit moet? Help ons dan in onze strijd tegen dit ritueel!
